Lea Gleitman miała 19 lat, gdy rozpoczęła się likwidacja sosnowieckiego getta. Dziś jest świadkiem tamtej tragedii

Wśród uczestników tej wzruszającej uroczystości była m.in. Lea Gleitman. Opowiedziała o tragicznych przeżyciach z tamtych lat. W 1943 roku miała 19 lat.
- Od 1932 roku moja rodzina mieszkała w Sosnowcu przy ulicy Wspólnej 10. Potem w gettcie. W rodzinach mojej mamy i taty było po siedmioro ośmioro rodzeństwa. Wszystkich wymordowano, oprócz brata mojej mamy, który jeszcze przed wojną wyjechał z Polski do Stanów Zjednoczonych, do Detroit. Udało się też uciec bratu mojej mamy, który wyjechał do Kopenhagi. Z reszty przeżyłam tylko ja, moja siostra Miriam i moja kuzynka. W 1943 roku wywieźli nas do obozu pracy w Niemczech. Potem szłyśmy w tzw. marszu umarłych do obozu Bergen Belsen – wspominała, licząca dziś 94 lata Lea Gleitmam.
Kobieta mieszka dziś w Szwecji. Jest członkiem Stowarzyszenia Świadków Holokaustu, organizacji założonej w Malmo w Szwecji w 1991 roku.
Z sosnowieckiego getta na Środuli naziści wywieźli do Auschwitz ponad 10 tys. osób.
W 1939 r. Żydzi stanowili ok. 20 procent mieszkańców Sosnowca. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Sosnowca przez Niemców rozpoczęły się prześladowania ludności żydowskiej. 9 września hitlerowcy spalili wielką synagogę. Zaczęły się też pierwsze przesiedlenia, zmierzające do koncentracji Żydów w jednym obszarze.
W następnych miesiącach przymusowo przesiedlano ludność pochodzenia żydowskiego, głównie z pobliskich terenów (zwiększając liczbę Żydów w Sosnowcu z 30 000 do 45 000). Pod koniec 1942 r. Sosnowiec i Będzin były jedynymi miastami w Zagłębiu Dąbrowskim zamieszkałymi przez Żydów. Żydzi sosnowieccy zostali przesiedleni do jednej dzielnicy – na Środulę. Getto sąsiadowało z gettem będzińskim. W 1942 r. zaczęła się likwidacja getta przez serie transportów jego mieszkańców do obozów koncentracyjnych. Na terenie getta działał lokalny oddział Żydowskiej Organizacji Bojowej. Gdy 1 sierpnia rozpoczęła się ostateczna akcja likwidacyjna gett w Będzinie i na Środuli w Sosnowcu, ruch oporu odpowiedział akcją samoobrony ludności znaną jako powstanie w getcie będzińsko-sosnowieckim.