Szkoła Dialogu: uczniowie poznają żydowską historię Sosnowca

Szkoła Dialogu to program realizowany od 2008 roku, którego celem jest poszerzanie wiedzy uczniów na temat wielowiekowej obecności Żydów w Polsce oraz ich wkładu w rozwój społeczny, kulturalny i gospodarczy naszego kraju. Oparty jest on na przekonaniu, że wiedza, zrozumienie i dialog to klucz do przełamywania barier. Uczestniczące w projekcie szkoły otrzymują tytuł Szkoły Dialogu.

Podczas dwóch pierwszych warsztatów uczniowie poznają szereg zagadnień związanych z kulturą i tradycją żydowską. Następnie efekty tych spotkań zaprezentują przygotowując wycieczkę upamiętniającą przedwojenną historię ludności żydowskiej z Sosnowca.

Pierwsi Żydzi osiedlili się w Modrzejowie, dziś dzielnicy Sosnowca, na przełomie XVII i XVIII w. Dynamiczny wzrost liczby żydowskich mieszkańców miasta związany był z intensywną industrializacją regionu i umożliwił utworzenie samodzielnego kahału oraz cmentarza. W pierwszych latach XX w. bardzo prężnie rozwijało się życie społeczności żydowskiej - powstały towarzystwa dobroczynne, szpital żydowski oraz liczne stowarzyszenia kulturalne. W 1915 r. utworzono pierwsze nowoczesne liceum, a w 1916 r. bibliotekę. W 1921 r. w mieście mieszkało prawie 14 000 osób pochodzenia żydowskiego, co stanowiło 15% populacji wszystkich mieszkańców. W 1940 r. w do Sosnowca zaczęto zwozić śląskich Żydów, mających stanowić rezerwę siły roboczej, skutkiem czego w 1941 r. mieszkało ich tu ponad 27 000. Rok później deportowano ich do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, zaś ok. 14 000 ulokowano w gettach w dzielnicy Środula i w Starym Sosnowcu. Większość budynków związanych z żydowskim życiem duchowym i kulturalnym zniszczono. Do dziś zachowały się trzy cmentarze żydowskie, budynki dwóch gimnazjów, chederu, dawnego sierocińca oraz dawnej siedziby kahału.

Uczniowie zapewne uwzględnią te miejsca w przygotowanej przez siebie trasie spaceru. Po zakończeniu cyklu warsztatów będą mieli okazję poprowadzić wycieczkę po raz drugi, dla samodzielnie określonej grupy mieszkańców. Sprawozdanie z niej, weźmie udział w konkursie, którego zwycięzcy zostaną ogłoszeni na przełomie grudnia i stycznia 2013/2014 r. podczas uroczystej Gali Szkoły Dialogu.