Sosnowiec dostał ponad 15 mln złotych na inwestycję w tereny zielone i przebudowę Egzotarium

15,3 mln zł na zieloną rewolucję w mieście

Projekt na który miasto Sosnowiec uzyskało 15,3 mln zł składa się z dwóch części - utworzenia Centrum Edukacji Ekologicznej - Egzotarium i rewitalizacji 42 ha terenów zielonych w Parku Tysiąclecia. Szacunkowy koszt inwestycji wynosi 43 mln zł. w tym Projekt Centrum Edukacji Ekologicznej – Przebudowa obiektu Egzotarium 37 mln zł, a rewitalizacja Parku Tysiąclecia 6 mln zł. Dopiero za miesiąc znana będzie kwota po kosztorysach. Na oba projekty gmina uzyskała dofinansowanie ze środków programu RPO działanie 5.4.3 - Ochrona różnorodności biologicznej na kwotę 15,3 mln złotych.

Obecne Egzotarium zamieni się w Centrum Edukacji Ekologicznej-Egzotarium. W założeniu ma zachować dziedzictwo historyczne oraz kolekcje prezentowane dotychczas w tym miejscu, jednocześnie rozszerzając zakres swojej działalności. Prace powinny zakończyć się po 2 latach od rozpoczęcia robót.

Rodzime gatunki będą tu miały się świetnie

Nowe Egzotarium będzie również pełniło funkcję edukacyjną dotyczą rodzimych gatunków roślin i zwierząt. Dzięki realizacji inwestycji w Centrum Edukacji Ekologicznej-Egzotarium (CEE) będziemy mogli podziwiać kolekcję ryb dorzecza Przemszy, a otoczenie budynku będą stanowić rodzime siedliska roślinne: biotop grądowy, zbiorowisko szuwarowe i murawa kserotermiczna. W budynku powstaną dwie nowoczesne klasy lekcyjne, wyposażone w komputery, mikroskopy, systemy multimedialne itp., gdzie m.in. uczniowie okolicznych szkół będą mogli odbywać lekcje przyrody, biologii, geografii. Będzie tam można prowadzić warsztaty, wykłady, wystawy, a wszystko to przy pięknym widoku na tropikalne rośliny i zwierzęta w palmiarni. Powstanie również mini kino, w którym każdy odwiedzający będzie mógł obejrzeć film edukacyjny, dotyczący rodzimej przyrody. Korytarze i hole CEE stanowić będą przestrzeń ekspozycyjną dla wystaw stałych i czasowych. W budynku znajdzie swoje miejsce również kawiarnia.

Akwaria z fauną i florą Amazonii

Ścieżkę edukacyjną wewnątrz budynku zwiedzający będzie zaczynał od poziomu -1. W tej części CEE znajdą się olbrzymie akwaria z rodzimymi gatunkami ryb, a także z rybami z całego świata m.in. duch amazoński (Apteronotus albifrons), pielęgnica szmaragdowa (Hypselecara temporalis), arowana srebrna (Osteoglossum bicirrhosum), płaszczki słodkowodne (Potamotrygonidae sp.), wisłonos amerykański (Polydon spathula). W terrariach aqaterrariach będzie można podziwiać też gady i owady m.in. zaskroniec (Natrix natrix) i pająk topik (Argyroneta aquatica), anakonda zielona (Eunectes murinus) (odpowiednik rodzimego zaskrońca), ptaszniki i drzewołazy Dendrobates - jadowite żaby, które o stopniu swojej jadowitości informują poprzez zabarwienie skóry.

W palmiarni nie tylko rośliny

Następnie ścieżka edukacyjna będzie prowadziła zwiedzającego do palmiarni na poziom parteru. Palmiarnia nie będzie jak dotychczas jedynie ogrodem botanicznym. Na tym poziomie głównymi eksponatami będą rośliny, ale wśród roślin projektantom udało się znaleźć miejsce także dla zwierząt m.in. legwan zielony (Iguana iguana), żółw żabuti (Geochelone carbonaria ), bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons), legwan czarny (Ctenosaura similis), boa dusiciel (Boa constrictor), pyton rombowy (Morelia spilota), pyton siatkowany (Python reticulatus), boa tęczowy brazylijski (Epicrates cenchria cenchria), anolis kubański (Anolis equestris), kajman okularowy (Caiman crocodilus), badylarka pospolita (Micromys minutus), tukan wielki (Ramphastos toco).

Sama palmiarnia podzielona będzie na trzy strefy: strefę klimatu śródziemnomorskiego, strefę pustynną i tropikalną, w każdej panować będą inne warunki. Sterowanie klimatem odbywać się będzie poprzez zapewnienie prawidłowej temperatury, wilgotności i światła, tak aby warunki zbliżone były jak najbardziej do tych panujących w naturze. Podróż po CEE Egzotarium kończyć się będzie na szczycie rampy, która kieruje zwiedzających na poziom +1. W tym miejscu znajdują się sale lekcyjne, przestrzeń wystawiennicza wystaw stałych czasowych, kino edukacyjne, a także w kawiarnia, w której zwiedzający będą mogli odpocząć po długim zwiedzaniu.

Szuwary przy ścianie Egzotarium

Ale to nie koniec atrakcji. Otoczenie CEE także będzie pełnić role edukacyjną, wzdłuż szklanej elewacji palmiarni zostanie wybudowany długi zbiornik wodny, gdzie zostanie utworzone rodzime zbiorowisko szuwarowe – szuwaru mozgi trzcinowatej Phalaridetum arundinaceae. To siedlisko porasta brzegi cieków i zbiorników wodnych – szuwar jest odzwierciedleniem biotopu znajdującego się pierwotnie nad brzegiem rzeki Przemszy. Wraz z rozwojem antropopresji i rozwojem turystyki, coraz więcej bagien i terenów jest osuszanych, a co za tym idzie, tego typu siedliska są niszczone – w tym miejscu zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć rośliny, które są zagrożone wyginięciem (grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata), marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia), grzybień biały (Nymphaea alba)). Zwiedzający dowiedzą się, że siedlisko to ma duży wpływ na oczyszczanie wody, a ponadto jest domem dla wielu gatunków ważek i innych owadów. W zbiorniku wodnym znajdzie się żółw błotny (Emys orbicularis). Podobnie jak w naturze na bliskimi sąsiadami szuwarów wokół CEE są murawy kserotermiczne Festuco - Brometea. Tu gatunki roślin zostały dobrane przede wszystkim pod kątem synergii jaka występuje pomiędzy nimi, a owadami. Wybrane zostały gatunki wczesno-, średnio- i późno kwitnące. Mieszkańcy będą mieli także możliwość odpocząć w cieniu drzew grądu środkowoeuropejskiego.

Park Tysiąclecia też się zmieni

Ponad 42 hektary milowickiego Parku Tysiąclecia przejdą rewitalizację. Po Parku Fusińskiego i Egzotarium to kolejna inwestycja miasta w tereny rekreacyjne. Historia parku, który powstał w miejscu dawnego folwarku, sięga 1912 roku, wtedy nadano mu imię Księcia Józefa Poniatowskiego. Lata jego świetności przypadły na okres międzywojenny, kiedy opiekę nad parkiem sprawowała kopalnia „Wiktor” (później „Milowice”).

Park posiadał ciekawą infrastrukturę rekreacyjną, a parkowe bramy zamykał na noc zatrudniony tam stróż. W czasie II wojny światowej park został bardzo zniszczony. Wprawdzie po wojnie został odrestaurowany, a w latach sześćdziesiątych nawet ogrodzony, lecz do dawnej świetności już nie powrócił. Z biegiem lat, w wyniku braku opieki park zarósł w sposób samoistny i nieuregulowany. Cała powierzchnia nosi liczne ślady poprzedniego zagospodarowania, jednocześnie jest to teren cenny przyrodniczo, stanowiący zieloną ostoję w silnie zurbanizowanym regionie – chętnie odwiedzaną przez mieszkańców. W ramach rewitalizacji planowane są nasadzenia rodzimych gatunków roślin i usunięcie inwazyjnych. Stopniowo wymieniany będzie drzewostan, w sumie nasadzonych zostanie ponad 11 tysięcy drzew w tym dąb szypułkowy, lipę drobnolistną, buk zwyczajny, grab pospolity, jesion wyniosły, klon jawor i modrzew europejski. Zrewitalizowany zostanie również staw, tzw. Rów Kalny.

Dwie ścieżki edukacyjne

W parku powstaną dwie piękne ścieżki edukacyjne. Dłuższa, mająca prawie 1,5 km, będzie przeznaczona dla młodzieży i dorosłych. Wzdłuż niej znajdą się informacje opisujące przyrodę znajdującą się w parku. Krótsza, 500-metrowa droga, będzie służyć dzieciom i zostanie nazwana „Ścieżką Leśnych Przeżyć”. Wzdłuż niej powstaną budki dla ptaków, drewniane grzybki oraz tropy zwierząt. Powstanie również oświetlenie, mała architektura i udogodnienia dla osób niepełnosprawnych.