Ile Sosnowca jest w "Mausie"? Rozmowa z Tomaszem Grząślewiczem o historii sosnowieckich żydów w Teatrze Zagłębia

Sosnowiec coraz częściej obchodzi wydarzenia, związane z wydarzeniami dotyczącymi getta żydowskiego, mieszczącego się w czasie II Wojny Światowej w dzielnicy Środula. Obchodzone były uroczyste obchody rocznicy likwidacji getta, wystawa Altmanów w Sosnowieckim Centrum Sztuki - Zamku Sieleckim, spacery śladami sosnowieckich Żydów, wydanie przewodnika poświęconego temu miejscu. I wreszcie spektakl „Środula. Krajobraz Mausa” w Teatrze Zagłębia. Przedstawienie w znacznym stopniu zainspirowane dziełem Spiegelmana „Maus” (zwanym też powieścią graficzną). To tam Art Spiegelman zaprezentował historię swoich rodziców – sosnowieckich Żydów, którym udało się przetrwać wojenną gehennę. Zasadniczą część tej graficznej lektury stanowi opowieść Władka, ojca Arta. To jego oczami oglądamy Sosnowiec z lat 1939-1943 i kolejne etapy niszczenia żydowskiej społeczności miasta: dyskryminację, zakazy, łapanki, selekcję na stadionie, a także utworzenie i likwidację getta na Środuli.

- Odnajdowanie historii sosnowieckich Żydów, to jak tropienie Atlantydy, zaginionej krainy, która żyje tylko w opowieściach i wspomnieniach. Układanie kamyka po kamyczku, mozolne łączenie zasłyszanych opowieści, zestawianie ich z odnalezionymi przypadkiem zdjęciami i obserwowanie, jak z niebytu wyłania się obraz, historia mocno osadzona w konkretnym miejscu – mówią organizatorzy wydarzenia.

 
Podczas spotkania z Tomkiem Grząślewiczem - regionalistą i tłumaczem związanym z I Like Zagłębie oraz Fundacją Brama Cukermana, redaktorem naczelnym „Przewodnika po żydowskim dziedzictwie Sosnowca” – prowadzący zadadzą pytanie: czy Sosnowiec Arta Spiegelmana bardzo różni się od relacji innych świadków z czasów II wojny światowej? Czy autor „Mausa” dobrze rozpoznał teren miasta? Czy jesteśmy w stanie rozpoznać w „Mausie” konkretne miejsca, ludzi, zdarzenia?

Tomasz Grząślewicz już wcześniej wyruszył na poszukiwania sosnowieckich i środulskich śladów znanego na całym świecie komiksu. O wynikach swoich badań opowie w poniedziałek, 30 stycznia o godzinie 18.00.
Czy i my znajdziemy odpowiedź? To zależy od tego, na ile damy się ponieść magii tropienia śladów przeszłości.

Wykład „Ile Sosnowca jest w Mausie?” jest częścią cyklu „Ślady Zagłębiowskich Żydów” realizowanego w związku z przedstawieniem „Środula. Krajobraz Mausa” w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu.
Projekt „Ślady Zagłębiowskich Żydów” jest dofinansowany ze środków Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli Prezydent Miasta Sosnowiec i Muzeum Getta Warszawskiego. Partnerami merytorycznymi są Fundacja Brama Cukermana i I Like Zagłębie.