Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jaworzno to zagłębie skamieniałości? Zobacz

Anna Zielonka
Arkadiusz Ławrywianiec
Notozaury, ichtiozaury i plakodonty. Szczątki tych gadów, które żyły jeszcze przed pojawieniem się prawdziwych dinozaurów, leżą w skałach, które otaczają osiedla mieszkaniowe w Jaworznie. Najlepszy dostęp do skamieniałości jest na terenie kamieniołomu Sodowa Góra, czyli niedaleko centrum miasta. Ich kości już w wakacje tego roku staną się obiektem poszukiwań geologów z Uniwersytetu Śląskiego. Kierownikiem wykopalisk paleontologicznych będzie Dawid Surmik z Wydziału Nauk o Ziemi tej śląskiej uczelni (wydział znajduje się na Pogoni w Sosnowcu).

- Jaworzno to miasto pagórkowate z licznymi skałami, które widać na powierzchni. Te skały są pochodzenia organicznego, a więc składają się z różnych skamieniałych szczątków zwierzęcych - mówi Dawid Surmik. - Na terenie Jaworzna już znaleziono niewielkie szczątki notozaurów i innych gadów morskich. Liczymy na kolejne, tym razem bogate znaleziska - dodaje badacz.

A jest czego szukać. Tam, gdzie dzisiaj jest Jaworzno, a dokładnie Sodowa Góra, było kiedyś dość płytkie morze szelfowe (około 200 metrów głębokości). Datuje się je na okres triasu, a więc na około 230 mln lat temu. W tym morzu pływały gady morskie, które śmiało można nazwać prajaszczurami.

Wykopaliska rozpoczną się na początku lipca i mają potrwać około tygodnia. Odbędą się w ramach projektu badawczego "Gady morskie i lądowe na tle środowiska triasu środkowego południowej Polski". Badacze zakładają, że wykopaliska mogą się przyczynić do zrozumienia ewolucji, zróżnicowania i ekspansji gadów morskich na tle ekosystemu triasowego morza. Wykopaliska w całości zostaną opłacone ze środków projektu badawczego, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

- Planuję stworzyć zespół złożony z 10 do 12 osób. Mają to być wolontariusze - studenci i młodzież, zainteresowani studiami w tym kierunku - wyjaśnia dalej Surmik. - Będą w nich mogli uczestniczyć także uczniowie z terenu Jaworzna. Nabór uczestników rozpocznie się około marca. Obecnie przygotowuję się do rozpoczęcia akcji informacyjnej w jaworznickich szkołach. Liczę przy tym na pomoc Agnieszki Bartyzel, która jest geologiem na terenie Jaworzna - dodaje. Zapytany, czy podobne wykopaliska warto przeprowadzić też w Sosnowcu, nie jest do tego pomysłu przekonany.

- Sosnowiec to miasto położone na dosyć równym terenie, nie ma tu tak dużego kamieniołomu, jaki jest w Jaworznie. Triasowe warstwy są przykryte czwartorzędowymi piaskami, a to nie sprzyja poszukiwaniom - wyjaśnia.

Jak przyznaje Agnieszka Bartyzel, miasto popiera projekt związany z wykopaliskami.

- Teren Jaworzna to typowe miejsce występowania tych prajaszczurów, a więc i ich skamieniałości - twierdzi Agnieszka Bartyzel.
Jaworzno planuje budowę dużego ośrodka edukacji ekologiczno-geologicznej, tzw. GEOsfery.

Plany pojawiły się już kilka lat temu. Na razie jednak miasto nie ma wystarczająco dużo pieniędzy na jego budowę. Potrzeba na to około 17 mln złotych. Gmina cały czas stara się jednak o zdobycie dotacji na tę inwestycję.


*NAJZABAWNIEJSZE ŚLĄSKIE SŁOWA - WYNIKI PLEBISCYTU
*WSTRZĄSAJĄCA HISTORIA ŚMIERCI MAGDY Z SOSNOWCA - POZNAJ SZCZEGÓŁY

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na jaworzno.naszemiasto.pl Nasze Miasto